Menurut Ismail Hamid (1989), istilah gurindam berasal
daripada bahasa Sanskrit. Wakaupun berasal daripada bahasa asing, tetapi dalam
perkembangan puisi Melayu, gurindam yang berkembang dalam tradisi lisan Melayu
mempunyai bentuknya yang tersendiri dan kelainan dengan gurindam dalam bahassa
Sanskrit. Menurut Raja Ali Haji, “…adapun gurindam itu, iaitu perkataan yang
bersajak akhir pasangannya, tetapi sempurna perkataanya dengan satu pasangannya
sahaja, jadilah seperti sajak yang pertama itu syarat dan sajak yang kedua
itu jadi seperti jawab” (Sutan Takdir Alisjahbana, 1954)
Berdasarkan definisi yang diberikan oleh Raja Ali Haji, Sutan Takdir
Alisahbana (1954) menjelaskan pembentukkan gurindam yang biasanya terjadi
daripada sebuah kalimat majmuk, yang dibahagi menjadi dua baris yang bersajak.
Tiap-tiap baris itu ialah sebuah kalimat, dan perhubungan antara dua buah
kalimat itu biasanya ialah perhubungan antara anak kalimat dengan induk kalimat.
Jumlah suku (suku kata) tiap-tiap baris itu tidak ditentukan. Demikian juga
rimanya tiada tetap.
Definisi yang diberi oleh Raja Ali Haji dan Sutan Takdir Alisjahbana ini hanya
menyentuh bentuk sahaja. Menurut Za’ba (1962) gurindam merupakan puisi yang
tidak mengandung sukatan yang tetap. Puisi ini mengandung fikiran yang bernas
dan digubahkan dalam bahasa yang indah untuk dinyayikan bagi tujuan hiburan.
Sebelum itu, dalam Pelita bahasa Melayu penggal III (1957),
Za’ba pernah mengatakan bahawa, “gurindam dan seloka lebih kurang sama, iaitu
satu jenis syair meleret yang tidak teratur, berangkap-rangkap dan tiada tetap
sukatnya, timbangannya dan sajaknya.
